Kategoria: Zagadnienia świadomości
ANALIZA PRAWIDŁOWYCH STRUKTUR
Neurofizjologia, analizująca prawidłowe struktury i funkcje, dostarcza wiadomości jedynie na temat „teatru wydarzeń”, ale niewiele mówi o samym wydarzeniu, o którym można niekiedy dowiedzieć się więcej z neuropato- logii, a więc w warunkach, kiedy — mówiąc alegorycznie — teatr sypie się w gruzy, a spektakl przenosi się w całkiem inną scenerię, doraźnie i prowizorycznie skleconą. W sytuacjach chorobowych, czyli w warunkach naturalnego eksperymentu, okazało się, że półkule mózgu — gdy idzie o problem świadomości — nie są półkulami symetrycznymi. Lewa półkula u ludzi praworęcznych dominuje w zakresie funkcji ideacyjno-symbolicznych i zawiaduje systemem mowy, przez co bardziej kwalifikuje się na siedlisko świadomości niż półkula prawa. Z tego właśnie powodu lewą półkulę nazywano „mózgiem mózgu”.
MIMO ROZLEGŁYCH BADAŃ
Pomimo rozległych badań na wszystkich poziomach ośrodkowego układu nerwowego, pomimo odkrycia wielu energetycznych relacji w warunkach zdrowia i choroby mechanizm świadomości nie został wyjaśniony. Neurofizjologiczny wgląd w mechanizmy mózgowe okazał się prymitywny i niewystarczający; nie byliśmy więc w stanie wypracować żadnej sensownej hipotezy dotyczącej tego, jak wygląda synapsa — styk między zjawiskiem biologicznym a psychicznym. Nadal istniały poważne luki w pojmowaniu tego, jak impulsy nerwowe przekształcają się we wrażenie, czyli jak energia nerwowa — jakość fizyczno- -biologiczna — zamienia się w energię psychiczną. W ostateczności niczym nie można było wypełnić ogromnej pustki między mózgiem a umysłem rozświetlonym świadomością.
W DALSZEJ DYSKUSJI
Z dalszej dyskusji nad wzajemnymi związkami między mózgiem a świadomością wyłączono fakty z dziedziny neuropatologii ogniskowej, niezależnie od tego, czy powstały w naturalnych warunkach chorobowych, czy też „zeszły” z warsztatu eksperymentatora jako przykłady tzw. patologicznej neurofizjologii. Decyzję wyłączenia sporego materiału klinicznego i doświadczalnego motywuje się stwierdzeniem, że każde uszkodzenie spowodowane procesem chorobowym czy też okaleczeniem dokonanym w trakcie eksperymentu tak zasadniczo zmienia strukturę i funkcję, że w efekcie otrzymuje się nowy i bardziej złożony obraz zachowania mózgu. Mózg po chorobie czy po doświadczeniu przedstawia jeszcze trudniejszy do poznania obiekt niż mózg przed chorobą czy przed doświadczeniem.
ZMIANY CHOROBOWE
Neurofizjologia mózgu pozbawionego np. płata czołowego wcale nie uprościła się ani nie pomniejszyła o neurofizjologię płatów czołowych, ale powstała neuropatologia całkiem nowego narządu, do której trzeba dołożyć dodatkowe skomplikowanie wywołane usunięciem płata czołowego. Im głębsze są zmiany chorobowe, im większą dezintegrację wprowadziło doświadczenie, tym sytuacja staje się trudniejsza do interpretacji. Przejście od zdrowia do choroby i ewentualny powrót od choroby do zdrowia wymaga uruchomienia nowych mechanizmów substytucji i kompensacji, które nie funkcjonują w warunkach prawidłowych. Nic tu więc nie zyskuje się na przejrzystości; odnosi się pyrrusowe zwycięstwa, gdyż po doświadczeniu człowiek odsunięty zostaje jeszcze dalej od prawdy niż przed jego wykonaniem.